სალაროს არაგონივრული ნაშთის დაბეგვრის შესახებ
აღსანიშნავია, რომ შემოსავლების სამსახურის უფროსის მიერ დამტკიცებული მეთოდური მითითება ეხებათ იმ პირებს, რომელთა სიდიდის მიხედვით დასაბეგრი ბაზა შეადგენს არანაკლებ:
ა) 1 000 ლარს - მცირე კატეგორიის გადამხდელთან;
ბ) 10 000 ლარს - საშუალო კატეგორიის გადამხდელთან;
გ) 100 000 ლარს - მსხვილი კატეგორიის გადამხდელთან.
თუ კალენდარული თვის განმავლობაში გადასახადის გადამხდელს უფიქსირდება როგორც საკასო შემოსავალი, ისე საკასო ხარჯი, ამავე კალენდარული თვის განმავლობაში გადასახადის გადამხდელის:
გონივრულ ნაშთად მიიჩნევა = საკასო ხარჯის 10% + საკასო შემოსავლის 10%;
ხოლო ამ ოდენობაზე მეტი თანხა ჩაითვლება არაგონივრულ ნაშთად.
ამასთანავე: თუ საკასო ხარჯი გაიწევა ერთზე მეტი, ტერიტორიულად განცალკევებული ობიექტის (ოფისი, მაღაზია, საწყობი და ა.შ.) სალაროდან, გონივრული ნაშთი განისაზღვრება თითოეულ სალაროზე ცალ-ცალკე.
მნიშვნელოვანი გარემოებაა, რომ ამ მეთოდური მითითების მიზნებისთვის, თუ შესამოწმებელი პერიოდში ჩატარებული ინვენტარიზაციით დადგენილი ნაშთი აღემატება შესამოწმებელი პერიოდის რომელიმე თვ(ეებ)ის გონივრული ნაშთის ოდენობას, ამ თვ(ეებ)ის გონივრულ ნაშთად ჩაითვლება ინვენტარიზაციით დადგენილი ნაშთის ოდენობა.
მაგალითად:
საწარმოს საქმიანობის საგანია საყოფაცხოვრებო საქონლით ვაჭრობა. პირის მიმართ დანიშნული საგადასახადო შემოწმების ფარგლებში შესამოწმებელი პერიოდია 2022 წლის იანვრიდან დეკემბრის ჩათვლით საანგარიშო პერიოდები. მთელი შესამოწმებელი პერიოდის განმავლობაში შემოსავლების მიღება და ხარჯების გაწევა ხორციელდება როგორც ნაღდი, ისე უნაღდო ანგარიშსწორებით.
ამასთან, ბუღალტრული აღრიცხვის მონაცემებით, 2022 წლის დეკემბრის თვის ნაღდი ფულის ნაშთმა შეადგინა 200 000 ლარი, ხოლო გონივრულმა ნაშთმა 45 000 ლარი. გარდა ამისა, 2022 წლის ნოემბერს ჩატარებული ინვენტარიზაციით დადგენილმა ნაშთმა შეადგინა 50 000
ლარი.
შეფასება და შედეგი
ამ მეთოდური მითითების მიზნებისთვის, თუ შესამოწმებელი პერიოდში ჩატარებული ინვენტარიზაციით დადგენილი ნაშთი აღემატება შესამოწმებელი პერიოდის რომელიმეთვ(ეებ)ის გონივრული ნაშთის ოდენობას, ამ თვ(ეებ)ის გონივრულ ნაშთად ჩაითვლება ინვენტარიზაციით დადგენილი ნაშთის ოდენობა. ამდენად, მოცემულ პირობებში, 2022 წლის დეკემბრის თვის გონივრულ ნაშთად ჩაითვლება 50 000 ლარი.
არაგონივრული ნაშთი განიხილება, როგორც საწარმოს დირექტორზე (თუ არ არსებობს სხვა იდენტიფიცირებადი პასუხისმგებელი პირი) გაცემული ხელფასი.
ფაქტობრივი გარემოება
საწარმოს საქმიანობის საგანია საყოფაცხოვრებო საქონლით ვაჭრობა. ამასთან, აღნიშნული პირი განეკუთვნება „საშუალო“ სიდიდის გადასახადის გადამხდელის კატეგორიას, რომლის მიერ შემოსავლების მიღება და ხარჯების გაწევა, მთელი შესამოწმებელი პერიოდის განმავლობაში (მოწმდება 2022 წელი სრულად) ხორციელდება როგორც ნაღდი, ისე უნაღდო ანგარიშსწორებით.
მოცემულ პირობებში, შემოწმების მონაცემებით, 2022 წლის ოქტომბრამდე პირს არ უფიქსირდება ნაღდი ფულის ნაშთი, ხოლო შემდგომ პერიოდებში არსებული ნაღდი ფულის ნაშთებიდან, ოქტომბრის თვის არაგონივრულმა ნაშთმა შეადგინა 15 000 ლარი, ნოემბრის - 30 000 ლარი, დეკემბრის - 20 000 ლარი.
| პერიოდი | 01/2022 | 02/2022 | 03/2022 | 04/2022 | 05/2022 | 06/2022 | 07/2022 | 08/2022 | 09/2022 | 10/2022 | 11/2022 | 12/2022 |
| არაგონივრული ნაშთი | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 15 000 | 30 000 | 20 000 |
შეფასება და შედეგი
ამ მეთოდური მითითების მიზნებისთვის, საგადასახადო ვალდებულებები განისაზღვრება შესამოწმებელი პერიოდის ბოლო საანგარიშო პერიოდის (კალენდარული თვის) არაგონივრული ნაშთის მიმართ, ასეთის არსებობის შემთხვევაში, კერძოდ, აღნიშნული თანხა კვალიფიცირდება როგორც საწარმოს დირექტორზე (თუ არ არსებობს სხვა იდენტიფიცირებადი პასუხისმგებელი პირი) გაცემული ხელფასი, თუ ამ მეთოდური მითითების შესაბამისად საშემოსავლო გადასახადით დასაბეგრი ბაზა, „საშუალო“ კატეგორიის გადასახადის გადამხდელთან შეადგენს არანაკლებ 10 000 ლარს.
ამდენად, მოცემულ პირობებში, პირის საგადასახადო ვალდებულებები განისაზღვრება 2022 წლის დეკემბრის თვის არაგონივრული ნაშთის (20 000 ლარი) მიმართ, რაც შეადგენს (20 000 / 0,8 * 0,2) 5 000 ლარს.
უძრავი ნაშთის შემდგომი კვალიფიკაცია და დაბეგვრა
ამ მეთოდური მითითების მიზნებისთვის, უძრავი ნაშთი, ასეთის არსებობის შემთხვევაში, შესამოწმებელი პერიოდის პირველივე საანგარიშო პერიოდში (პირველივე კალენდარულ თვეში) კვალიფიცირდება, როგორც საწარმოს დირექტორზე (თუ არ არსებობს სხვა იდენტიფიცირებადი პასუხისმგებელი პირი) გაცემული ხელფასი. ამასთან, გაორებული დაბეგვრის გამორიცხვის მიზნით, უძრავი ნაშთის ოდენობით მცირდება შესამოწმებელი პერიოდის ბოლოს არსებული არაგონივრული ნაშთი.
ფაქტობრივი გარემოება
საწარმოს საქმიანობის საგანია საყოფაცხოვრებო საქონლით ვაჭრობა. ამასთან, აღნიშნული პირი განეკუთვნება „საშუალო“ სიდიდის გადასახადის გადამხდელის კატეგორიას, რომლის მიერ შემოსავლების მიღება და ხარჯების გაწევა, მთელი შესამოწმებელი პერიოდის განმავლობაში (მოწმდება 2022 წელი სრულად) ხორციელდება როგორც ნაღდი, ისე უნაღდო ანგარიშსწორებით.
მოცემულ პირობებში, შემოწმების მონაცემებით, 2022 წლის დეკემბრის საანგარიშო პერიოდში საწარმოს არაგონივრულმა ნაშთმა შეადგინა 100 000 ლარი. ამასთან, აღნიშნული თანხის ნაწილი - 70 000 ლარი, უძრავი ნაშთის სახით ფიქსირდება შესამოწმებელი პერიოდის დასაწყისიდან.
| პერიოდი | 01/2022 | 02/2022 | 03/2022 | 04/2022 | 05/2022 | 06/2022 | 07/2022 | 08/2022 | 09/2022 | 10/2022 | 11/2022 | 12/2022 |
| არაგონივრული ნაშთი | 80 000 | 90 000 | 85 000 | 80 000 | 70 000 | 88 000 | 90 000 | 95 000 | 75 000 | 85 000 | 90 000 | 100 000 |
შეფასება და შედეგი
ამ მეთოდური მითითების მიზნებისთვის, უძრავი ნაშთი არის შესამოწმებელი პერიოდის დასაწყისისთვის არსებული არაგონივრული ნაშთის ის ნაწილი, რომელიც უძრავად (შეუმცირებლად) ფიქსირდება შესამოწმებელი პერიოდის ბოლოს არსებულ არაგონივრულ ნაშთში. ამასთან, უძრავი ნაშთი შესამოწმებელი პერიოდის პირველივე საანგარიშო პერიოდში (პირველივე კალენდარულ თვეში) კვალიფიცირდება, როგორც საწარმოს დირექტორზე (თუ არ არსებობს სხვა იდენტიფიცირებადი პასუხისმგებელი პირი) გაცემული ხელფასი. თავის მხრივ, პირის საგადასახადო ვალდებულებები განისაზღვრება შესამოწმებელი პერიოდის ბოლო საანგარიშო პერიოდის (კალენდარული თვის) არაგონივრული ნაშთის მიმართ, თუ ამ მეთოდური მითითების შესაბამისად საშემოსავლო გადასახადით დასაბეგრი ბაზა, „საშუალო“ კატეგორიის გადასახადის გადამხდელთან შეადგენს არანაკლებ 10 000 ლარს. აგრეთვე, გასათვალისწინებელია, რომ გაორებული დაბეგვრის გამორიცხვის მიზნით, უძრავი ნაშთის ოდენობით მცირდება არაგონივრული ნაშთი.
ამდენად, მოცემულ პირობებში, მათ შორის, გაორებული დაბეგვრის გამორიცხვის მიზნით, 70000 ლარი ჩაითვლება, როგორც 2022 წლის იანვრის
საანგარიშო პერიოდში (პირველივე კალენდარულ თვეში) გაცემული ხელფასი. ხოლო 2022 წლის დეკემბრის საანგარიშო პერიოდში გაცემული ხელფასად ჩაითვლება სხვაობა შესამოწმებელი პერიოდის ბოლოს არსებულ არაგონივრულ ნაშთსა და უძრავ ნაშთს შორის (100 000 – 70 000) 30 000 ლარი. შედეგად პირის საგადასახადო ვალდებულებები შეადგენს 2022 წლის იანვრის საანგარიშო პერიოდში(70 000 / 0,8 * 0,2) 17 500 ლარს და 2022 წლის დეკემბრის საანგარიშო
პერიოდში(30 000 / 0,8 * 0,2) 7 500 ლარს.
ფიქტიური ნაშთის შემდგომი კვალიფიკაცია და დაბეგვრა
ამ მეთოდური მითითების მიზნებისთვის, ფიქტიური ნაშთის ის ნაწილი, რომელიც აღემატება უძრავ ნაშთს, ფულის ინვენტარიზაციის ჩატარების საანგარიშო პერიოდში კვალიფიცირდება, როგორც საწარმოს დირექტორზე (თუ არ არსებობს სხვა იდენტიფიცირებადი პასუხისმგებელი პირი) გაცემული ხელფასი. ამასთან, გაორებული დაბეგვრის გამორიცხვის მიზნით, ფიქტიური ნაშთის ოდენობით მცირდება შესამოწმებელი პერიოდის ბოლოს არსებული არაგონივრული ნაშთი.
მაგალითი
ფაქტობრივი გარემოება
საწარმოს საქმიანობის საგანია საყოფაცხოვრებო საქონლით ვაჭრობა. ამასთან, აღნიშნული პირი განეკუთვნება „საშუალო“ სიდიდის გადასახადის გადამხდელის კატეგორიას, რომლის მიერ შემოსავლების მიღება და ხარჯების გაწევა, მთელი შესამოწმებელი პერიოდის განმავლობაში (მოწმდება 2022 წელი სრულად) ხორციელდება როგორც ნაღდი, ისე უნაღდო ანგარიშსწორებით.
მოცემულ პირობებში, დგინდება, რომ 2022 წლის 14 სექტემბერს, საგადასახადო ორგანოს მიერ ჩატარებული ნაღდი ფულის ინვენტარიზაციის შედეგად განხორციელდა გადასახადის გადამხდელის სალაროში არსებული ნაღდი ფულის დათვლა, რა დროსაც, ინვენტარიზაციით დადგენილმა ნაშთმა შეადგინა 0 ლარი.
შემოწმების მონაცემებით, 2022 წლის აგვისტომდე, პირს არ უფიქსირდება ნაღდი ფულის ნაშთი, ხოლო შემდგომ პერიოდებში არსებული ნაღდი ფულის ნაშთებიდან: აგვისტოს თვის არაგონივრულმა ნაშთმა შეადგინა 15 000 ლარი; სექტემბრის - 20 000 ლარის; ოქტომბრის - 30 000 ლარი; ნოემბრის - 25 000 ლარი; დეკემბრის - 20 000 ლარი.
| პერიოდი | 01/2022 | 02/2022 | 03/2022 | 04/2022 | 05/2022 | 06/2022 | 07/2022 | 08/2022 | 09/2022 | 10/2022 | 11/2022 | 12/2022 |
| არაგონივრული ნაშთი | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 15 000 | 20 000 | 30 000 | 25 000 | 20 000 |
შეფასება და შედეგი
ამ მეთოდური მითითების მიზნებისთვის, ფიქტიური ნაშთი არის ინვენტარიზაციის ჩატარების კალენდარული თვის „არაგონივრული ნაშთის“ ის ნაწილი, რომელიც უძრავად (შეუმცირებლად) ფიქსირდება შესამოწმებელი პერიოდის ბოლოს არსებულ „არაგონივრულ ნაშთში“. ფიქტიური ნაშთის ის ნაწილი, რომელიც აღემატება უძრავ ნაშთს, ფულის ინვენტარიზაციის ჩატარების საანგარიშო პერიოდში კვალიფიცირდება, როგორც საწარმოს დირექტორზე (თუ არ არსებობს სხვა იდენტიფიცირებადი პასუხისმგებელი პირი) გაცემული ხელფასი, თუ საშემოსავლო გადასახადით დასაბეგრი ბაზა, საშუალო კატეგორიის გადასახადის გადამხდელთან შეადგენს არანაკლებ 10 000 ლარს.
ამდენად, მოცემულ პირობებში 20 000 ლარი ჩაითვლება, როგორც 2022 წლის სექტემბრის საანგარიშო პერიოდის ბოლოს (ფიქტიურ ნაშთად გამოვლენის თვეში) გაცემული ხელფასი. შედეგად პირის საგადასახადო ვალდებულებები შეადგენს (20 000 / 0,8 * 0,2) 5 000 ლარს.
პერიოდი | 01/2022 | 02/2022 | 03/2022 | 04/2022 | 05/2022 | 06/2022 | 07/2022 | 08/2022 | 09/2022 | 10/2022 | 11/2022 | 12/2022 |
არაგონივრული ნაშთი | 40 000 | 50 000 | 45 000 | 35 000 | 30 000 | 50 000 | 55 000 | 60 000 | 80 000 | 70 000 | 85 000 | 120 000 |
